Cyberprzestępczość to obecnie coraz poważniejszy problem, obejmujący użytkowników komputerów i smartfonów na całym świecie. Przestępcy różnymi sposobami próbują wykraść dane z komputerów czy dostać się do chronionych sieci, a bardzo często nieświadomą pomocą służą im nieświadomi użytkownicy. Jak pokazują niechlubne statystyki, zdecydowana większość wszystkich udanych ataków wynikała z błędów ludzkich. Błędów, których można by było łatwo uniknąć, jeśli użytkownicy wiedzieliby, jak się zachować w konkretnych przypadkach i jakich działań zdecydowanie unikać. Dlatego też tak ważne jest podnoszenie świadomości i wiedzy osób używających najróżniejszych sprzętów elektronicznych – pozwoli to uchronić przed zagrożeniami je same, ale również firmy, w których pracują.

Jakie zagrożenia czyhają w sieci?

Jak już było wspominane, to właśnie człowiek jest najsłabszym ogniwem w całym systemie zabezpieczeń przed cyfrowymi atakami. Na nic się zdadzą nowoczesne systemy antywirusowe czy firewalle, jeśli ktoś będzie popełniał szkolne błędy, pozwalające hakerom na włamanie. A ci doskonale znają różne sposoby manipulacji, i je coraz powszechniej wykorzystują. Jako przykład mogą posłużyć wysyłane w mailach załączniki, kliknięcie których może spowodować wgranie wirusa. Jeszcze jakiś czas temu były one pisane prostym językiem, z błędami, a i tak znajdowali się tacy, którzy je otwierali. Dzisiaj takie maile są przygotowane w profesjonalny sposób, do złudzenia przypominając wiadomości otrzymywane z banków, serwisów aukcyjnych czy sklepów internetowych. W takich przypadkach naprawdę łatwo o pomyłkę, dlatego tak ważna jest wiedza, jak rozpoznać podejrzane wiadomości. Kolejnym obszarem, który wymaga ciągłej edukacji, są hasła. Zbyt słabe, zbyt rzadko zmieniane – są doskonałą zachętą do włamania. A hakerzy przejmując kontrolę nad sprzętem mogą wyrządzić naprawdę dużo szkód, łącznie z kradzieżą firmowych danych czy pieniędzy z kont bankowych.

Jak powinna być zorganizowana ochrona przed cyberprzestępczością?

Zagrożenia wynikające z działania cyberprzestępców są na tyle poważne, że wymagają kompleksowego podejścia w wielu obszarach, w tym na szczeblu rządowym. Na szczęście to już się dzieje, zarówno nasze władze jak również władze innych krajów mają pełną świadomość skali problemu i próbują go w jakiś sposób rozwiązać. Jednym z kluczowych elementów takich działań jest edukacja i przekonanie użytkowników, że bycie bezpiecznym w sieci to obecnie konieczność. Ale nie obejdzie się bez wsparcia zarówno firm dających możliwość korzystania z nowoczesnych rozwiązań technologicznych, jak również rozmaitych instytucji. Podmioty te przede wszystkim dysponują szeroką wiedzą i doświadczeniem w zakresie zabezpieczeń, i tą wiedzą powinny się dzielić. Na pewnym poziomie nie obejdzie się też bez współpracy ze służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo kraju, dopiero takie całościowe podejście może przynieść pożądane rezultaty.

Szkolenia dzieci i młodzieży

Bardzo ważną rolę w edukacji dotyczącej cyberbezpieczeństwa zajmuje nauka dzieci i młodzieży. Młodzi ludzie są szczególnie podatni na wszelkie ataki, ze względu na swoje niewielkie doświadczenie i luźne podejście do wielu spraw. Często pojawia się też wśród nich cyfrowa agresja, na którą niestety jest coraz większe przyzwolenie społeczne, a która dla ofiar może być traumatycznym przeżyciem. Dotychczasowe środki, takie jak kontrola rodzicielska czy ograniczanie dostępu do szkodliwych treści są nieskuteczne, gdyż niepożądane materiały są powszechnie dostępne i trudne do zablokowania. Dlatego też edukacja związana z różnymi zagrożeniami w sieci, w tym również z problemem cyfrowej przemocy, powinna być prowadzona zarówno przez rodziców, jak również przez szkoły. W ostatnich latach kładzie się coraz większy nacisk na edukację wśród najmłodszych użytkowników internetu, w wielu placówkach prowadzone są specjalne zajęcia z tego obszaru.

Szkolenia dla pracowników firm

Działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa przy korzystaniu z rozwiązań informatycznych coraz powszechniejsze są także w małych i dużych firmach. Składają się na to przede wszystkim odpowiednie procedury i zasady postępowania – przedsiębiorcy mają bowiem świadomość tego, jak staje się to dla nich ważne. Z tymi procedurami wiąże się także systematyczne podnoszenie świadomości pracowników poprzez szkolenia zewnętrzne i wewnętrzne, same zakazy i nakazy niewiele bowiem pomogą, jeśli ludzie nie będą czuli potrzeby ich stosowania. Duży nacisk kładzie się na odpowiednią częstotliwość takich szkoleń – jednorazowe akcje z reguły nie przynoszą pożądanych rezultatów, gdyż szybko się wraca do starych nawyków.